Динара ҚАЛЫМБЕТОВА – «Zhas Project» жобасының NEET тобы жастарына арналған 2024 жылғы байқауының жеңімпазы атанған 20 шымкенттік жастың бірі. Ол әлеуметтік жағынан осал топтардың тұрғындарына әйелдер киімдерін және қорпеше тігуді үйрету бойынша жобасын сәтті қорғап, 1 млн теңгенің қайтарымсыз грантына ие болды.
«Жоба аясында жобаның мақсатты аудиториясы үшін ұлттық қорпешелер мен киімдерді тігу бойынша бірқатар оқу іс-шаралары өткізілді. Сондай-ақ, жұмыссыз жастардың болашақта жұмысқа орналасуы үшін оларға қолдау көрсетіліп, тәлімгерлік жасалынды», – дейді ол.
«Айта кетейік, «Zhas Project» жобасы Қазақстан Республикасы Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің тапсырысы бойынша іске асырылады. «Zhas Project» жобасының негізгі мақсаты – кәсіпкерлікті дамыту және әлеуметтік жобаларға қатысу арқылы NEET жастарын қоғамға қайта қосу.
Қазақстанда NEET жастар санатына бірнеше әлеуметтік топтар кіреді. Біріншіден, бұл білімі бар, тіпті практикалық дағдылары бар, бірақ жұмыс істегісі келмейтін жастар. Келесі-жас балалары бар жас әйелдер және жалғызбасты аналар. Бірақ мұнда бәрі түсінікті-олардың жұмыс істеуге деген құлшынысы бар, бірақ мүмкіндік жоқ. Фрилансерлердің бір бөлігі де NEET санатына жатады, өйткені олардың тұрақты жұмыс орны жоқ және көбінесе көлеңкелі секторда болады. Біліктілігі мен тәжірибесінің жоқтығынан негізінен қосалқы шаруашылыққа тартылған және тәуекел аймағында жүрген ауыл жастары. Мектептен кейін оқуын жалғастырғысы келетін, бірақ бұл үшін мүмкіндігі жоқ аз қамтылған отбасылардың балалары, сондай — ақ бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған, есірткіге және алкогольге тәуелділіктен зардап шегетін, оңалтудан өтіп жатқан жастардың әлеуметтік емес топтары тізімді жабады.
«Zhas Project» жобасы аясында 18-34 жас аралығындағы NEET санатындағы жастар (уақытша ұйымдастырылмаған жастар) қатыса алады. «Zhas Project» жас қазақстандықтарға жаңа мүмкіндіктер ұсынуға және өз өңірлеріндегі әлеуметтік мәселелерді шешу жөніндегі бастамаларын іске асыруға, сондай-ақ олардың көшбасшылық қасиеттерін дамытуға бағытталған. Жоба жеңімпаздары өздерінің әлеуметтік бастамаларын іске асыруға 1 миллион теңгеге дейін шағын гранттар алады.
«Zhas Project» жобасының негізгі мақсаты NEET жастарын кәсіпкерлікті дамыту және әлеуметтік жобаларға қатысу арқылы қоғамға қайта біріктіру болып табылады. Жоба шеңберінде әлеуметтік маңызы бар бизнес-жобаларды іске қосуда жастарды оқыту, біліктілігін арттыру және қолдау көзделген. Жоба жастарға өз идеяларын жүзеге асыруға ғана емес, сонымен қатар кәсіпкерлік қызметте құнды тәжірибе алуға мүмкіндік береді.
Жоба ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын, білім беру бағдарламаларын және жастармен бірлескен жобаларды жүргізуді қоса алғанда, көптеген іс-шараларды ұсынады. «Zhas Project» — ке қатысу арқылы жастар бірегей тәжірибе мен қоғамның дамуына үлес қосу мүмкіндігіне ие болады.
Қазақстанда «Zhas project» жобасы 2017 жылдан бастап жүзеге асырылады.
NEET жастары конкурсқа қатысу үшін ұсынылатын әлеуметтік жобалар жергілікті қоғамдастықтың өзекті мәселелерін шешуге бағытталуы тиіс. «Қорған-М» ҚБ төрайымы Диана Қырғызбаеваның айтуынша, бұл жобаға бастапқыда 300-ден астам өтініш келіп түскен. Комиссия оның жиырмасын ғана іріктеп алынған.
«Өтініштерді қарау барысында Шымкенттегі әлеуметтік мәселелерді шешуге бағытталған, идеясы қызықты және маңызды деген 20 жоба жеңімпазы таңдалды. Жеңімпаздар грантты ақшалай алмайды. Олар өздерінің бюджеттік құжатында көрсеткен құрал-жабдықтарды ғана алады. Сол тізімге сай біздің мекеме оларға қажеттісін алып береді. Осылайша, біздегі барлық процедура ашық. Яғни, жобаны жүзеге асыру кезінде сыбайлас жемқорлыққа жол берілмейді», — дейді Д.Қырғызбаева.